A3-04-golubiew-rgb-80

fot. Wikimedia Commons

Antoni Gołubiew

ur. 25 lutego 1907 w Wilnie – zm. 27 czerwca 1979 w Krakowie

Powieściopisarz i eseista

Na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie studiował najpierw fizykę i astronomię, następnie filologię polską i historię (magisterium z historii uzyskał w 1933 roku). Działacz Stowarzyszenia Katolickiego Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie”, gdzie poznał m.in. Stanisława Stommę i Jerzego Turowicza.

Współzałożyciel grupy literackiej Żagary, redaktor „Wilczych Zębów”, dodatku do dziennika „Słowo”. Pracował jako nauczyciel gimnazjalny i dziennikarz „Kuriera Wileńskiego”, ale też jako sekretarz adwokacki i referent prasowo-oświatowy. Współpracownik Polskiego Radia w Wilnie. Prowadził działalność pisarską i publicystyczną: w latach 1932–1936 był redaktorem miesięcznika młodych katolików „Pax”, wtedy też rozpoczął pracę nad powieścią Bolesław Chrobry. W czasie wojny utrzymywał się z pracy fizycznej jako wozak i stróż nocny. Po rozpoczęciu repatriacji Gołubiew wraz z rodziną osiedlił się najpierw w Łodzi, by w styczniu 1946 roku zamieszkać w Krakowie, gdzie został redaktorem „Tygodnika Powszechnego”.

Związany z pismem do śmierci, podobnie jak z miesięcznikiem „Znak”, na którego łamach opublikował ważny dla środowiska i formacyjny dla wielu czytelników esej Dlaczego jestem katolikiem? (1951, nr 1). tekstem równie istotnym dla ugruntowania niezależności myślowej środowiska był artykuł z „Tygodnika Powszechnego” Polska leży nad Wisłą (1957, nr 43), w którym polemizował ze stanowiskiem, że państwo polskie powstałe po 1945 roku, pozbawione Kresów, jest tworem niepełnym albo tymczasowym. Chociaż nie sprawował żadnych funkcji ani stanowisk, pozostawał niekwestionowanym autorytetem środowiska „Tygodnika” i Znaku.

Jego książka Listy do przyjaciela (Gdy chcemy się modlić…) była jedną z pierwszych pozycji wydawniczych nowo powstałej oficyny Znak (1959). Jego największym dziełem pozostaje epopeja historyczna Bolesław Chrobry (cz. 1–4, 1947–1956; cz. 5, 1974).

Żona Janina (1906–1996), z domu Oświecimska, urodzona w Oszmianie, była absolwentką Wydziału Sztuk Pięknych USB w Wilnie, malarką.

O małżeństwie i rodzinie Janina Gołubiewowa opowiedziała w rozmowie z Jadwigą Wielgut-Walczak („„Tygodnik Powszechny””, 25 czerwca 1989, nr 26, s. 4–5) oraz w wywiadzie Największa przygoda mojego życia, którego udzieliła wnuczce, Katarzynie Barańskiej („„Tygodnik Powszechny””, 13 lipca 1997, nr 28, s. 14).

Współpracownicy Antoniego Gołubiewa (ur. 1907) zapamiętali go jako mędrca, filar środowiska „Tygodnika Powszechnego” i Znaku, autora tekstów uznawanych za programowe.  Takich choćby jak: esej Dlaczego jestem katolikiem? („Znak”, 1951), pisana po Październiku ’56 deklaracja ideowa Dlaczego bierzemy udział w sprawach politycznych? („TP”, 1957) czy pierwsza książka opublikowana przez nowo powstałe wydawnictwo Znak – Listy do przyjaciela. Gdy chcemy się modlić (1959) – tak o Gołubiewie pisał Janusz Poniewierski we wspomnieniu „Cietrzew i ziarenka złota” w cyklu „Ogrody pamięci” publikowanym na łamach Miesięcznika ZNAK. Cały tekst przeczytasz TUTAJ.

Biogram został przygotowany na podstawie książki „Ludzie Znaku” wydanej przez Wydawnictwo ZNAK. 

Skip to content